Nowy Pohost
Nowy Pohost
Nowy Pohost – to jest miejsce gdzie urodziłem się, zostałem ochrzczony, skończyłem szkoły i które odwiedzam w miarę możliwości w ciągu mojego życia. Nasz Pohost leży na Brasławszczyźnie i Ziemi Miorskej, w bardzo ciekawym i ważnym miejscu, na skrzyżowaniu dróg handlowych. Do drugiej wojny światowej teren ten należał do Polski.
Termin «pohost czy pogost» jest bardzo starożytny i był użyty już przez Nestora w «Powieści minionych lat». Na przestrzeni VIII i IX efektem przemieszania się Słowian z zamieszkującymi te ziemie plemionami bałtyckimi i celtyckimi było uformowanie się zespołów plemion – Krywiczów. Połoczanie jest to plemię będące odłamem wschodnio-słowiańskiego plemienia Krywiczów. Połock – miasto na Białorusi, u ujścia Połoty do Dźwiny. Od X w. do początków XV w. stolica Księstwa Połockiego. W latach 1500-1793 stolica województwa połockiego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Od 1793 w imperium rosyjskim. A od 1991 miasto w niepodległej Białorusi odległe o 80 km od Nowego Pohostu. Książę Połocki Braczysław mógł już sobie pozwolić na politykę agresywną - przyłączył ziemię między Dźwiną a Dysną, gdzie juz był założony przez Lutgalów i Litwinów stary zamek (gród Braslaw). W ten sposób Brasław stał się grodem słowiańskim, leżącym w Księstwie Połockim. Wzdłuż traktu Połock-Brasław założone mejsce dla zatrzymania i odpoczynku podróżników pod nazwą Pohost (w odległości 7- 8 km od powstałego później Nowego Pohostu). Miejsce to było położone na wzniesieniu między jeziorami Pohost i Krasnoje, na miejscu legendarnego grodu Bagotsk i niedaleko od istniejącej w dzisiejszych czasach wśi Stary Pohost.
W r. 1386 w kronice Stryjkowskiego po raz pierwszy jest wymieniona mejscowość Druja u ujścia rzeczki Drujki do Dźwiny. Główna droga z Drui na Glębokie i Mińsk krzyżowała się z traktem Połock – Brasław w odległości 8 km od Pohostu Starego. Tutaj, na owym skrzyżowaniu dróg, powstało nowe miejsce dla zatrzymania się i odpoczynku podróżnych pod nazwą Nowy Pohost.
Współczesny Nowy Pohost, ul. Miorska
Nowy Pohost jest juz ustawicznie wymieniany w Metrykach Litewskich zawierających wyroki sądowe w sprawach dotyczących procesów o mienie między obywatelami tego miasteczka w okresie od 1386 do 1551. Tak, Nowy Pohost to starożytne miasteczko, które stanowiło dawne dziedzictwo ks. Sapiehów.
W 1499 r. w. ks. lit. Aleksander nadaje N. Pohost Janowi Sapieże; w 1600 r. Pohost nabywa Jerzy Holoniszcza; w 1614 r. Wasilisa Chrołowna Doroszkowska Juriowa Holeniszczewa sprzedaje Pohost Leonowi Sapiesze, kanclerzowi w. lit.; w 1711 r. Pohost był w zastawie u Stanisława Bienieckiego. Od Sapiehy przechodzi Pohost do Stanisława Burzyńskiego, kasztelana smoleńskiego, następnie drogą wiana przechodzi do Franciszka Jundziłła, podkomorzego grodzieńskiego.
Współczesny Nowy Pohost, kościół prawosławny na ul. Szarkowszczyńskej
Ważnym źródłem jest zarys historyczny katol. parafii Nowy Pohost «400 lat kościoła w Nowym Pohoście 1593 – 1993». Opracowanie to powstało z inicjatywy Księdza Arcybiskupa dra Edwarda Kisiela, byłego metropolity białostockiego, a parafianina pohoskiego, urodzonego w 1918 r. Nowy Pohost w początkowym swoim okresie związany był z parafią w Ikaźni.
Pierwszy kościół w Nowym Pohoście został zbudowany przez Lwa Sapiehę, kanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego. Był to kościół drewniany pod wezwaniem Trójcy Świętej. Został on spalony przez wojska moskiewskie w czasie wojen za króla Jana Kazimierza. Szybko jednak został odbudowany, gdyż w 1656 r. był już nowy, też drewniany. Dzięki - staraniom ks. proboszcza Pieślaka i przy materialnej pomocy ówczesnego kolatora Stanisława Burzyńskiego, kasztelana smoleńskiego, przed 1766 r. zbudowano w Pohoście nowy kościół, również drewniany. Ks. Pieślak, dotychczasowy proboszcz Ikaźni, wystarał się u biskupa wileńskiego Massalskiego odłączenie Pohostu od Ikaźni i osiadł przy nowozbudowanym kościele jako pierwszy proboszcz pohoski. Odrestaurował i powiększył kościół w 1859 r. ks. proboszcz Jan Szyryn. Kościół ten przetrwał do dzisiejszych czasów.
Współczesny Katolicki kościół pod wezwaniem Trójcy Świętej w Nowym Pohośtie
W lipcu 1949 r. władze sowieckie uwięziły ks. proboszcza Nowego Pohostu Józefa Ingielewicza. Tu przeżył on drugą wojnę światową i wszelkie zagrożenia z nią związane. Udało mu się uniknąć wywózki w głąb Rosji w 1941 r., ale nie uniknął uwięzienia w 1949 r. W pierwszą niedzielę lipca tego roku zabrano go z kościoła i uwięziono. Otrzymał wyrok skazujący na 10 lat katorgi. Przebywał w rożnych łagrach. Ks. Ingielewicz z łagrów wrócił w 1958 r. W Nowym Pohoście nie mógł jednak pracować, gdyż nie pozwalały na to władze państwowe. Po jakimś czasie zezwolono mu na pracę w Ostrowcu.
Głównym wydarzeniem w Pohoście w czasach Pierestrojki było odnowienie i otwarcie naszego kościoła. Wierni odzyskali swój kościół dopiero w 1990 r., i zaprosili do pracy kapłana z Polski, ks. Bernarda Mariańskiego, ze Zgromadzenia Filipinów. Duży wkład w remont kościoła i dzwonnicy włożyli majstrowie Czesław Kurłowicz, Józef Stawicki, Piotr Murawski, Antoni Opalko i wiele innych mieszkańców Pohostu.
Pohościanie mieli tak trudną przeszłość, że gotowi są żyć skromnie, byle tylko nie było nowej wojny!
W miasteczku jest kilka sklepów, szkoła, ambulatorium, szpital , poliklinika weterynaryjna, poczta, leśníctwo. Współczesny Nowy Pohost jest siedzibą gminnej rady narodowej rejonu Miorskiego, leżący niedaleko granicy z Łotwą i Litwą .
Odległość z Pohostu do Mior - 20 km, do Brasławia -40 km, do Mińska – 250 km, do Wilna − 220 km. km. Daugawpiłs (drugie wg wielkości miasto Łotwy) znajduje się w odległości 85 km ot Pohostu.
Najpełniejsza informacja o Pohoście wyłożona na następnych stronach internetowych: