Miory
Miory
Miory (̸��) – miasto na Białorusi, stolica teraźniejszego rejonu miorskiego obwodu witebskiego, 210 km od Witebska. Od 1793 Miory zostały włączone do zaboru rosyjskiego. W okresie międzywojennym Miory były położone w granicach Polski, gdzie mieściła się siedziba gminy. Od września 1939 do połowy 1941 znalazły się pod okupacją sowiecką, a później od 1941-1944 pod okupacją niemiecką. W latach 1945-1991 Miory znajdowały się w Białoruskiej SRR.
Pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z roku 1514, jest mowa o osadzie Mierzeja w powiecie Brasławskim Wielkiego Księstwa Litewskiego. W roku 1567 pojawia się zapis o Miorach - osadzie należącej do Mirskich. Według jednej wersji nazwa miejscowości pochodzi od nazwiska właścicieli - Mirskich, a druga mówi o miejscu pamięci po epidemii choroby, od której umarło mnóstwo ludzi.
Według Jana Chodźko Borejko (opis z roku 1830r.), majętność ta należy dziedzicznie do książąt Światopełków - Mirskich. Sebastian Światopełk - Mirski w swoim miasteczku dziedzicznym Miory w 1641 roku wystawił kościół parafialny dla rzymskokatolickiego obrządku, a jego następcy, Michał, Władysław i Kazimierz w 1693 roku nadali temuż kościołowi fundusz.
Ja bardzo lubię to ładne miejsce, rozmieszczone wzdłuż malowniczego jeziora i ogółem do 20 km od mojej rodzonej wsi Nowy Pohost. Lokalizacja Mior obok podłużnego i wąskiego jeziora ustawiła jego plan, w którym główne ulice biegną wzdłuż brzegów jeziora, co zbiegło się z kierunkiem drogi Brasław - Połock. Inne, krótsze drogi, są skierowane w kierunku Druji i Werkhnedvinska. Te ulice są głównie uzależnione od brzegu jeziora. Mały półwysep w pobliżu kościoła z grupą powiązanych z nimi budynków, to obszar pamięci i historyczne miejsce w Miorach.
Kościoł w Miorach
Nowy kościół p.w. Wniebowzięcia NMP wybudowano w latach 1905-1907 z inicjatywy ks. Józefa Borodzicza. Ksiądz Józef powołał grupy aktywistów dla dokonania zbiórki środków finansowych na potrzeby budowy, jeździli po całej imperialnej Rosji, ksiądz wielokrotnie wyjeżdżał do Warszawy. W wielu Kościołach Warszawy głosił porywające kazania. W ten sposób zgromadzono znaczne sumy środków.
Dla potrzeb budowy Kościoła po drugiej stronie jeziora Miorskiego zbudowano fabrykę cegieł – Cegielnię. Transport cegieł na budowę Kościoła odbywał się promem kursującym po jeziorze. Kościół wybudowano z czerwonej cegły w stylu neogotyckim. Jest to świątynia trójnawowa z pięciobocznym prezbiterium. Fasadę kościoła zdobią dwie trójkondygnacyjne wieże nakryte spiczastymi dachami. Ozdobą fasady jest także portal, rozeta i ostrołukowe nisze. Ściany wzmocnione schodkowanymi szkarpami. Wystrój wnętrza neogotycki. Na uwagę zasługuje polichromowany ołtarz boczny, ambona i rzeźbiona chrzcielnica. Na ścianie kościoła umieszczona jest tablica erekcyjna z portretami: papieża Piusa X, arcybiskupa wileńskiego Edwarda von Roppa i ks. Józefa Borodzicza oraz epitafium Kornelii z Orłów Borodziczowej, matki ks. Borodzicza. Na zewnętrznych ścianach kościoła wmurowano epitafia książąt Światopełk - Mirskich, właścicieli pobliskiego majątku Kamienpol.
Miory, widok od jeziora
Kresowym kapłanem i męczennikiem był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz parafii Miory i dziekan dekanatu miorskiego, rozstrzelany przez NKWD w końcu czerwca 1941 r. w miejscowości Nikołajewo po kilku dniach strasznego „marszu śmierci”.
Kościół w Miorach po II wojnie światowej jest nieprzerwanie czynny. Miałem szczęście przyjąć w nim pierwszą Komunią świętą z rąk księdza Jana Grabowskiego. Mój ojciec Stanisław jako muzyk często był zapraszany przez księdza do gry organowej podczas nabożeństw.
Obchody stulecia kościoła
Polska mapę Mior i okolic, r.1935 (wysłana przez Pana Piotra Żuka)
Najpełniejsza informacja o Miorach i Ziemi Miorskiej wyłożona na następnych stronach internetowych:
ABC Miory, Wilenszczyzna, Bialorus, Kresy Portal Edukacyjny