Nowogródek
Nowogródek
Nowogródek to miejsce mityczne, działy się tu ważne wydarzenia, mieszkali znani ludzie, legenda ociera się tutaj o historię. W XI wieku Nowogródek był siedzibą samodzielnego księstwa ruskiego. Batu - chan, wnuk Czyngis - chana w 1240-1942 roku był w Nowogródku i do fundamentów go zniszczył.
W początku XIII wieku w mieście już był zamek ruskiego kniazia – jedna z zachodnich twierdz starej Rusi Kijowskiej. Jednak wkrótce zburzone przez Batu - chana miasto znalazło się we władaniu nowych gospodarzy, którzy już nie podporządkowali się Rusi osłabionej najazdami Tatarów. Księże litewski Erdziwiłł odbudował drewniany zamek i często w nim przebywał. Wielki książę litewski Mendog doprowadził do zjednoczenia księstw litewskich, ustanowił w Nowogródku swoją stolicę i podporządkował sobie wielki obszar ruskiej ziemi bez przelewu krwi, bo nikt jej nie bronił. W 1252 roku na zamku nowogródzkim Mendog wraz ze swą żoną Martą przyjął chrzest w obrządku łacińskim. Rok później (1253) Mendog koronował się na króla Litwy, po siedmiu latach powrócił jednak do pogaństwa. Zamek wysadzili w powietrze Szwedzi w 1706 r. Ruiny jego zamku można oglądać do dziś.
Ruiny zamku Mendoga
Miasto położone jest w centrum tzw. wyżyny Nowogrodzkiej. Obecnie najwyższy punkt owej wyżyny to Zamkowa Góra. Mierzy 232 m od poziomu morza. Zamek wzniesiony na jednym z grodziszcz. Miał 5 kamiennych baszt i mury na 4 m wysokie. Otaczała go szeroka, napełniona wodą fosa. Teraz dno fosy zabudowane jest chatami i skopane na ogródki. W jednym miejscu, spod kamienia bije źródełko, woda z szumem płynie po dnie parowu. Po zamku zostały tylko dwie baszty-ruiny (Szczytowa i Kościelna), z daleka przypominające spróchniałe zęby na bezzębnej szczęce. Pasące się na górze krowy i kozy spoglądają na boki z taką dumą, że mimo woli nasuwa się myśl, iż w poprzednim swoim życiu były księżniczkami lub przynajmniej ich zaufanymi.
Wieże-ruiny Zamku
U podnóża tej góry – biały kościół ("Biała Fara", "Fara Witoldowa"). Zbudowany w XV wieku, w epoce renesansu. Wzniesiony na rozkaz znamienitego Witolda.
Biały kościół "Fara Witoldowa"
W 1415 roku, na zamku odbył się synod biskupów prawosławnych, podczas którego wybrano metropolitę kijowskiego. 7 Lutego 1422 r. król Polski Władysław Jagiełło poślubił tu księżniczkę, Sońkę Holszańską. Od 8 września 1448 r. Nowogródek był miejscem obrad walnego sejmu litewskiego. Dnia 26 lipca 1511 roku, król Zygmunt Stary, nadał Nowogródkowi lokację na prawie magdeburskim. Tu 12 lutego 1799 roku, chrzczono maleńkiego Mickiewicza.
Biały kościół "Fara Witoldowa"
W bocznej kaplicy znajduje się uwieczniony przez Mickiewicza w inwokacji do „Pana Tadeusza” cudowny obraz MB Nowogródzkiej, który jest XVIII-wieczną kopią obrazu znajdującego się niegdyś w nowogródzkim kościele jezuitów.
Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia przywróciłaś cudem
,(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu),
Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.
Adam Mickiewicz
„Pan Tadeusz”
KSIĘGA I : GOSPODARSTWO (5-13)
Obok kościoła znajduje się kamień ku czci 11 sióstr nazaretanek zamordowanych przez hitlerowców 1 sierpnia 1943 r. Sarkofag z ich szczątkami znajduje się w bocznej kaplicy kościoła. Siostra Maria Stella i dziesięć towarzyszek dobrowolnie godziły się na egzekucję w zamian innych niewinnych ludzi. 5 Marca 2000 roku siostry zostały beatyfikowane przez Ojca Świętego Jana Pawła II.
Jeśli, znajdując się na Górze Zamkowej, odwrócimy się tyłem kościoła to można zobaczyć w oddali cerkiew Borysoglebską, skrytą w zieleni topoli. Sądzi się, że jest to najstarsza budowa w Nowogródku. Na jej miejsce w XII wieku stał wielki kamienny ruski chram. Do naszych czasów zachowały się tylko jego fundamenty. Mury obecnej cerkwi były wzniesione w 1519 r. w stylu późnego gotyku a freski sławią wielkość polskich królów.
W Nowogródku było ufundowane pierwsze w Wielkim Księstwie gimnazium. Tu znajduje się dworek Mickiewicza, zbudowany w 2 połowie XIX wieku na miejscu spalonej siedziby rodziny Mickiewiczów z XVIII wieku. Przy odbudowie zachowano kształt poprzedniego budynku.
Dworek Mickiewicza
W tym miejscu spędził poeta młodość. Obecnie mieści się w nim Muzeum Adama Mickiewicza. Nad Nowogródkiem góruje Kopiec Mickiewicza, usypany przez naród w hołdzie w okresie II Rzeczypospolitej(1924-31).